81. rocznica wybuchu II wojny światowej w Gdańsku. Zapalenie Znicza Pokoleń, Apel Pamięci, harcerskie przesłanie Westerplatte [program]

Uroczystości na Westerplatte 1 września 2020 roku

Nie miasto Gdańsk, a Wojsko Polskie będzie organizatorem tegorocznych uroczystości na Westerplatte. Zmiana właściciela terenu, a co za tym idzie gospodarza obchodów, ma zagwarantować apolityczność wydarzenia oraz zapobiec zapraszaniu gości, którzy na europejskim forum pozwalają sobie na krytykę działań polskiego rządu. To zamysł, który przyświecał politykom Prawa i Sprawiedliwości głosującym za przyjęciem specustawy wywłaszczeniowej, a którym nie podobała się ubiegłoroczna wizyta w Gdańsku Fransa Timmermansa, wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej.

1 września gospodarzem uroczystości będzie jednak polityk z krwi i kości, minister obrony narodowej, Mariusz Błaszczak. Jak więc pójdzie rządowi to odpolitycznianie?

CZYTAJ TAKŻE: Uroczystości na Westerplatte: Jest wstępny scenariusz.

- Na obchody zaprosimy kombatantów, weteranów, harcerzy, przedstawicieli samorządu lokalnego, marszałków wszystkich województw Rzeczypospolitej Polskiej. Żołnierze Wojska Polskiego zapewniają to, że te obchody będą godne - przekonuje szef MON.

Prezydent Gdańska będzie na Westerplatte

Uroczystości rozpoczną się od złożenia kwiatów na Cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego. O godz. 4.45 na Westerplatte zabrzmią syreny alarmowe, przypominające o momencie rozpoczęcia najtragiczniejszego konfliktu zbrojnego w historii. Punktem kulminacyjnym będzie wspólne zapalenie Znicza Pokoleń przez kombatantów, harcerzy oraz żołnierzy, ponadto 1 września po raz pierwszy zabrzmi, skomponowany specjalnie na tę okazję przez Wojsko Polskie, Marsz Bohaterów Westerplatte.

Nieoficjalnie, politycy PiS mówią o udziale w obchodach prezydenta Andrzeja Dudy. Niewykluczone, że na Westerplatte pojawi się również premier Mateusz Morawiecki, który dzień wcześniej, w sali BHP będzie z „Solidarnością” świętować 40. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych. Póki co, MON nie zdradza nazwisk z listy gości, tym bardziej osób, które będą zabierać głos. Swój udział w wydarzeniu potwierdziła natomiast prezydent Gdańska, Aleksandra Dulkiewicz.

- Mamy nadzieję, że przez dorobek 20 lat oraz to, że Westerplatte jest nierozerwalnie związane z Gdańskiem, prezydent Dulkiewicz będzie miała możliwość zabrać głos podczas uroczystości o godz. 4.45 - mówi Olimpia Schneider, kierownik biura prasowego Urzędu Miasta w Gdańsku. - Prezydent Gdańska nieprzerwanie od ponad 20 lat jest organizatorem obchodów na Westerplatte. Zdaje sobie sprawę jak skomplikowana logistycznie jest organizacja tej uroczystości. Pomimo, iż MON będzie w tym roku organizatorem obchodów, prezydent zaproponowała swoją pomoc, między innymi poprzez pozytywną reakcję na prośbę organizatorów o uruchomienie i sfinansowanie transportu publicznego.

Do czwartku MON nie podał szczegółów w tym zakresie. Miasto zorganizuje swoje obchody 31 sierpnia oraz 1 września, m.in. na Westerplatte, przy Victoriaschule oraz na Cmentarzu Ofiar Terroru Hitlerowskiego w Gdańsku.

Wystawa stała u podnóża pomnika

Oficjalnym powodem przejęcia terenów jest budowa Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. W tym tygodniu dyrekcja MIIWŚ oraz wiceminister kultury przedstawili założenia programowe nowej placówki. W zakres inwestycji wchodzić ma m.in. odbudowa części obiektów historycznych, remonty konserwatorskie i uczytelnienie reliktów. Uzupełnieniem narracji dotyczącej walk będzie wystawa stała dotycząca Kampanii Polskiej 1939 r., która znajdzie się w nowym pawilonie wystawienniczym, zlokalizowanym w sąsiedztwie Pomnika Obrońców Wybrzeża.

CZYTAJ TAKŻE: Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 w Gdańsku. Przedstawiono założenia programowe

- Powstanie on w okolicy napisu ,,Nigdy więcej wojny” na terenie w znacznym stopniu zniekształconym, gdzie w 1939 r. nie prowadzono walk. Na wystawie, liczącej 2,5 tys. m kw., za pomocą eksponatów, zdjęć i archiwalnych materiałów filmowych zaprezentujemy historię Kampanii Polskiej 1939 r. - mówi Wojciech Łukaszun, kustosz i historyk, kierownik działu zbiorów Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. - Wystawa będzie dzielić się na cztery sekcje: ,,Westerplatte broni się nadal!” poświęcona wybuchowi wojny i działaniom wojskowym, ,,Obrona, odwrót, ewakuacja”, opowiadająca o działaniach obronnych oraz ewakuacji spontanicznej i zorganizowanej z ziem zajętych przez oddziały niemieckie, „Z bolszewikami nie walczyć…”, poświęcona działaniom Armii Czerwonej, oraz ,,Kapitulacja?”, opowiadająca o ostatnich działaniach zbrojnych, a także zagadnieniu kontynuowania walki poza granicami kraju.

- Bardzo często w różnych częściach świata uważa się, że ta wojna wybuchła albo w czerwcu 1941 r., albo z innej perspektywy w grudniu 1941 r., dlatego musimy przypominać, również instytucjonalnie, że tu na Westerplatte wszystko się rozpoczęło - mówi Jarosław Sellin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego. - Żeby to zrobić, należy zbudować instytucję, która będzie przyciągać nie tylko naszych rodaków, ale również gości zza granicy. Taka instytucja, działając systematycznie, będzie przynosić efekty, także te świadomościowe.

Dyrektor MIIWŚ, Karol Nawrocki zapowiedział na 1 września przekazanie opinii publicznej informacji o znaleziskach odkopanych podczas prac archeologicznych na półwyspie.